Progressive Rock Janra'ları

Janra’lar müzikten doğdu ve  müziği tanımlamak için kullanılırlar. Daha doğrusu müzikal farklılıkları belirtmek için kullanılırlar. Ancak grup bazında bu durum yeterince tatmin edici değildir; özellikle 60 sonları ve 70 lerde müzik yapan gruplar için…

Bir grubu tanımlamak için onlara atfedilen janra zaman içersinde grubun müziğindeki, grup elemanlarındaki değişme ve farklı yönlere eğilimler ile anlamsızlaşabilir. Bu durum çok normaldir çünki o dönemde müzikte deneysellik ve “farklı” boyutlarda gezinmek oldukça popülerdi.  Bu yüzden bir progressive rock grubunu tanımlarken onları genel bir janranın altında tutmak çoğu zaman müzikleri ve zaman içerisinde ki gelişimleri hakkında tam anlamı ile bilgi vermeyecektir.

Aynı okyanusun derinliği birçok noktada farklılık gösterdiği gibi Progressive Rock şemsiyesi altında yapılan müziklerde birbirlerinden çok farklıdır. Janra’lar birer kalıp olarak düşünülürse, enstrümanların oluşturduğu armoni temelinde yapılan müzik bu kalıplara uğrayan sabit olmayan bir olgu olarak kabul edilebilir. Bu yüzden bu kalıpların, yani janraların neler olduğunu bilmek, album hatta şarkı detayına inildiğinde müziği anlatmada veya grupların zaman içindeki değişimlerinin yönünü tanımlamada fikir vermesi açısından önemlidir.

Yeterince tatmin edici değil derken kastettiğim; öyle gruplar var ki onları bu kalıplar ile tanımlamaya çalışmak pekte doğru değil. Fin Haikara, Alman Ejwuusl Wessahqqan…ve daha birçoğunu buna örnek verebilirim.

Janra’lardan bağımsız olarak Progressive Rock’ın ana ülkesi tartışmasız İngiltere’dir. Öncü gruplar King Crimson, Soft Machine, Pink Floyd, Genesis, Emerson Lake & Palmer, Yes, Gentle Giant, Jethro Tull, Van Der Graaf Generator olarak kabul edilmektedir. Durum böyle olunca birçok janra’nın doğuş hikayelerinin temeli İngiltere’dir. Janralara gelecek olursak:

Proto Prog, Jazz-Rock/Fusion, Symphonic Rock, Space Rock, Heavy Progressive,Psychedelic Rock, Italian Symphonic Rock, Krautrock, RIO (rock in opposition), Zeuhl, Folk Progressive, Canterbury, Crossover, neo-progressive…dir.

Bu tanımlar dışında post rock, math rock, kozmigroov, chamber. Indo-fusion,artrock…gibi başlıklar bulmanız mümkündür. Ancak bunlar zaten yazdığım tanımlar içerisinde bir şekilde yer almaktadır veya bana göre progressive rock şemsiyesi altında olmaları çokta anlamlı değildir.

Daha öncede söylediğim gibi müziği tanımlamak oldukça zordur. Hiçbir grup bir diğerinin aynısı değildir.Aynı janra altında olan grupların rekleri birbirlerinden çok farkıdır. Hele ki yaratıcılığın ve farklı fikirlerin havada uçuştuğu 70’lerde…